Diferansiyel Nedir? Diferansiyel Çeşitleri Nelerdir?
25-10-2022
11:26
Diferansiyel nedir?
Bir aks üzerine bağlı iki teker arasındaki dönüş-devir dengesini sağlayan parçaya diferansiyel denir. Diferansiyel şafttan aldığı hareketi 90° döndürerek akslara iletir. Virajlardaki iç tarafta kalan tekerlekle dışta kalan tekerlek arasında kat edeceği mesafe açısından fark vardır dıştaki tekerleğin daha fazla yol alması gerekir bu yüzden diferansiyel dış taraftaki tekerlek için daha fazla hareket aktarır bu sayede yol tutuşu ve araç dengesi korunmuş olur.
Kaç çeşit diferansiyel vardır?
4 çeşit diferansiyel mevcuttur bunlar;
1-Açık diferansiyel
2-Kilitli diferansiyel
3-Sınırlı kaymalı diferansiyel
4-Elektrikli sınırlı kaymalı diferansiyeldir.
Açık diferansiyel nasıl çalışır?
Açık diferansiyel olabildiğince tekerleklere eşit tork dağılımı sağlar fakat bu durum aynı hızda dönmeleri anlamına gelmez. Gerekli noktalarda özellikle virajlarda dıştaki tekerleğe daha fazla tork verir ki araç çekiş kaybetmesin ve dıştaki tekerlek içteki tekerleğe göre alması gereken fazla mesafeyi alsın. Bu sayede kayma ya da çekiş kaybı yaşanmamış olur. Kaygan zeminlerde verimli bir sistem değildir. Ayrıca en çok kullanılan diferansiyel çeşididir.
Kilitli diferansiyel nasıl çalışır?
Kilitli diferansiyelde durum daha farklıdır. Genellikle arazi ve suv tipi araçlarda kullanılır. Zor şartlarda kullanışlılığı daha yüksektir. Özellikle kaygan zeminler, karlı yollar da araç saplandığı yerden çekişini tekrar kazanarak kurtulabilir. Kilitli diferansiyelin eksisi ise her iki tekerleğe de aynı tork iletildiği ve aynı hızda döndükleri için kayma ve yol tutuşu eksikliği daha fazla görünür.
Sınırlı kaymalı diferansiyel nasıl çalışır?
Bu diferansiyellerde ise belirli düzeyde sınırlı olarak hem açık diferansiyel gibi davranıyor hem de kilitli diferansiyel gibi davranıyor yani diğerlerine göre karmaşık bir yapıya sahip. Aynı aks üzerindeki iki tekerlek arasındaki farklı hızda dönmenin sınırı bulunuyor. Bu sınır aşıldığı anda diferansiyel tekrar eşit hızda dönmeleri için dengelemeyi sağlıyor.
Elektrikli sınırlı kaymalı diferansiyel nasıl çalışır?
Bu sistemde denetimci tamamen elektronik olduğu için boş dönen bir tekerlek mevcutsa bu durumu algılıyor ve boş dönen tekerleğe tork vermeyi kesip torkun tamamını diğer tarafa gönderiyor. Verimli çalışmayı hedefleyen bu elektrikli sınırlı kaymalı diferansiyel günümüzde çoğu üretici firma tarafından kullanılıyor.
Diferansiyel bakımı ne zaman yapılır?
Diferansiyel yağı değişim süresi, kalitesi için değişiklik gösterse de ortalama 80.000 kilometre ile 100.000 kilometre arasında yapılır. Fakat aracınızın önemli bir aktarım organı olduğundan aslen periyodik bakımlarda ya da aksi ses vs. gibi durumlarda kontrol edilmesi gerekir. Kontrol yağ kaçağı ya da erken yağ değişimi olabilir çünkü her araç aynı kullanıcıya ait değildir bu da her aracın aynı şekilde kullanılmadığını ve hem genel hem ağır hem de diferansiyel yağ değişimi ve bakımı aynı zamanda yapılamaz. Bu durumda kullanıcının daha bilinçli davranarak düzenli kontrol ettirmesi ve gereken işlemleri takip etmesi kendisini pahalı bir harcamadan koruyacaktır.